رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
أربَعٌ مُسبِغاتٌ وأربَعٌ ماحِياتٌ ... وأمَّا الماحِياتُ فَصِيامُ شَهرِ رَمَضانَ ، وَحِجُّ البَيتِ ، وإتيانُ مَسجِدِ رَسولِ اللّهِ ، وإتيانُ مَسجِدِ بَيتِ المَقدِسِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
چهار چيز ، [مايه] فزونى [و كمال] است و چهار چيز ، زُداينده [ ى گناهان ] . . . و امّا زُدايندهها عبارتاند از : روزه ماه رمضان ، حجّ خانه خدا ، آمدن به مسجد پيامبر خدا ، و آمدن به مسجد بيت المقدّس .
------------------------------------------------------
الإمام عليّ عليه السلام :
لا تُشَدُّ الرِّحالُ إلّا إلى ثَلاثَةِ مَساجِدَ : المَسجِدِ الحَرامِ ، ومَسجِدِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، ومَسجِدِ الكوفَةِ .
امام على عليه السلام :
جز به سوى سه مسجد ، بار سفر بسته نمىشود : مسجد الحرام ، مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله ، و مسجد كوفه .
------------------------------------------------------
الإمام الباقر عليه السلام :
إنَّ بِالكوفَةِ مَساجِدَ مَلعونَةً ومساجِدَ مُبارَكَةً ، فَأَمَّا المُبارَكَةُ فَمَسجِدُ غَنِيٍّ ، وَاللّهِ إنَّ قِبلَتَهُ لَقاسِطَةٌ ، وإنَّ طينَتَهُ لَطَيِّبَةٌ ، ولَقَد وَضَعَهُ رَجُلٌ مُؤمِنٌ ، ولا تَذهَبُ الدُّنيا حَتّى تَفَجَّرَ مِنهُ عَينانِ ، وتَكونُ عِندَهُ جَنَّتانِ ، وأهلُهُ مَلعونونَ وهُوَ مَسلوبٌ مِنهُم ، ومَسجِدُ بَني ظَفَرٍ وهُوَ مَسجِدُ السَّهلَةِ ، ومَسجِدٌ بِالخَمراءِ ، ومَسجِدُ جُعفيٍّ ولَيسَ هُوَ اليَومَ مَسجِدَهُم ـ قالَ : دَرَسَ ـ .
امام باقر عليه السلام :
در كوفه ، مساجدى نفرينشده و مساجدى خجسته وجود دارد . مساجد خجسته عبارتاند از : مسجد غنى كه به خدا سوگند ، قبلهاش ميزان [و دقيق] و گِلش پاكيزه است ؛ مردى مؤمن ، آن را بنا كرده است و دنيا به آخر نمىرسد تا در آن مسجد ، دو چشمه روان مىشود و در كنار آن دو چشمه ، دو باغ پديدار مىشود واهل آن مسجد ، همه مورد نفريناند و مسجد را با ايشان ، كارى نيست . نيز مسجد بنى ظَفَر ـ كه همان مسجد سهله است ـ ، و مسجدى كه در خَمراء است ، و مسجد جُعفى كه امروزه ديگر وجود ندارد و از بين رفته است .
------------------------------------------------------
عنه عليه السلام :
المَساجِدُ الأَربَعَةُ : المَسجِدُ الحَرامُ ، ومَسجِدُ الرَّسولِ صلى الله عليه و آله ، ومَسجِدُ بَيتِ المَقدِسِ ، ومَسجِدُ الكوفَةِ ، يا أبا حَمزَةَ ، الفَريضَةُ فيها تَعدِلُ حَجَّةً ، وَالنّافِلَةُ تَعدِلُ عُمرَةً .
امام باقر عليه السلام :
مساجد چهارگانه عبارتاند از : مسجد الحرام ، مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله ، مسجد بيت المقدّس ، و مسجد كوفه . اى ابوحمزه ! هر نماز واجب در آنها ، برابر با يك حجّ است و هر نماز نافله در آنها ، برابر با يك عمره است .
------------------------------------------------------
الإمام الصادق عليه السلام :
لا تَدَع إتيانَ المَشاهِدِ كُلِّها ، مَسجِدِ قُباءَ ؛ فَإِنَّهُ المَسجِدُ الَّذي اُسِّسَ عَلَى التَّقوى مِن أوَّلِ يَومٍ ، ومَشرَبَةِ اُمِّ إبراهيمَ ، ومَسجِدِ الفَضيخِ ، وقُبورِ الشُّهداءِ ، ومَسجِدِ الأَحزابِ ؛ وهُوَ مَسجِدُ الفَتحِ .
امام صادق عليه السلام :
آمدن به هيچ يك از مشاهد [و اماكن] را ترك نكن، مانند مسجد قبا ـ مسجدى كه از روز نخست بر پرهيزگارى بنا شده است ـ ، مَشربه امّ ابراهيم، مسجد فَضيخ، قبور شهيدان ، و مسجد احزاب ، كه همان مسجد فتح است .
------------------------------------------------------
الكافي عن عقبة بن خالد :
سَأَلتُ أبا عَبدِاللّهِ عليه السلام إنّا نَأتِي المَساجِدَ الَّتي حَولَ المَدينَةِ ، فَبِأَيِّها أبدَأُ؟ فَقالَ : اِبدَأ بِقُباءَ فَصَلِّ فيهِ وأكثِر ؛ فَإِنَّهُ أوَّلُ مَسجِدٍ صَلّى فيهِ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله في هذِهِ العَرصَةِ ، ثُمَّ ائتِ مَشرَبَةَ اُمِّ إبراهيمَ عليه السلام فَصَلِّ فيها ، وهِيَ مَسكَنُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ومُصَلّاهُ ، ثُمَّ تَأتي مَسجِدَ الفَضيخِ فَتُصَلّي فيهِ ، فَقَد صَلّى فيهِ نَبِيُّكَ ، فَإِذا قَضَيتَ هذَا الجانِبَ أتَيتَ جانِبَ اُحُدٍ ، فَبَدَأتَ بِالمَسجِدِ الَّذي دونَ الحَرَّةِ فَصَلَّيتَ فيهِ ، ثُمَّ مَرَرتَ بِقَبرِ حَمزَةَ بنِ عَبدِ المُطَّلبِ عليه السلام فَسَلَّمتَ عَلَيهِ ، ثُمَّ مَرَرتَ بِقُبورِ الشُّهَداءِ فَقُمتَ عِندَهُم ، فَقُلتَ : «السَّلامُ عَلَيكُم يا أهلَ الدِّيارِ ، أنتُم لَنا فَرَطٌ وإنّا بِكُم لاحِقونَ» .
ثُمَّ تَأتِي المَسجِدَ الَّذي كانَ فِي المَكانِ الواسِعِ إلى جَنبِ الجَبَلِ عَن يَمينِكَ حينَ تَدخُلُ اُحُدا فَتُصَلّي فيهِ ، فَعِندَهُ خَرَجَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله إلى اُحُدٍ حَيثُ لَقِيَ المُشرِكينَ ، فَلَم يَبرَحوا حَتّى حَضَرَتِ الصَّلاةُ فَصَلّى فيهِ ، ثُمَّ مُرَّ أيضا حَتّى تَرجِعَ فَتُصَلِّيَ عِندَ قُبورِ
الشُّهَداءِ ما كَتَبَ اللّهُ لَكَ .
ثُمَّ امضِ عَلى وَجهِكَ حَتّى تَأتِيَ مَسجِدَ الأَحزابِ فَتُصَلِّيَ فيهِ ، وتَدعُوَ اللّهَ فيهِ ، فَإِنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله دَعا فيهِ يَومَ الأَحزابِ ، وقالَ :
يا صَريخَ المَكروبينَ ، و يا مُجيبَ (دَعوَةِ) المُضطَرّينَ ، ويا مُغيثَ المَهمومينَ ، اكشِف هَمّي وكَربي وغَمّي فَقَد تَرى حالي وحالَ أصحابي .
الكافى ـ به نقل از عُقْبة بن خالد ـ :
از امام صادق عليه السلام پرسيدم : ما كه به مسجدهاى اطراف مدينه مىرويم ، از كدام يك آغاز كنم ؟
فرمود : «از قُبا شروع كن و در آن ، بسيار نماز بگزار ؛ زيرا نخستين مسجدى است كه پيامبر خدا در اين منطقه ، در آن به نماز ايستاده است . سپس به مشربه اُمّ ابراهيم بيا و در آن نماز بخوان كه آن ، محلّ سكونت و نماز پيامبر خداست . آن گاه به مسجد فَضيخ آمده ، در آن نماز مىگزارى كه پيامبرت در آن نماز خوانده است .
هنگامى كه اين قسمت را به آخر رساندى ، به سمت اُحُد رفته ، از مسجدى كه در پايين حَرّه است ، آغاز مىكنى و در آن نماز مىخوانى . سپس رهسپار قبر حمزة بن عبدالمطّلب مىشوى و بر او سلام مىكنى . آن گاه بر قبر شهيدان مىگذرى و كنارشان مىايستى و مىگويى : "سلام بر شما ، اى اهل اين ديار! شما پيشتاز ماييد و يقينا ما هم به شما خواهيم پيوست" .
سپس به مسجدى كه در محلّ وسيع كنار كوه ـ همان كه در وقت ورود به اُحُد در سمت راستت قرار گرفته ـ ، وارد مىشوى در آن به نماز مىايستى . از همان جا بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله هنگام مواجه شدن با مشركان به سمت اُحُد ، حركت فرمود و پس تا وقت نماز ماندند و ايشان در آن جا نماز گزارد .
سپس همچنان به حركت خود ادامه بده تا باز گشته ، در كنار قبر شهيدان ، آن قدر كه خداوند براى تو نوشته ، نماز بخوانى . سپس از سمت مقابل خود بگذر تا به مسجد احزاب در آيى و در آن ، نماز بگزارى و خدا را در آن جا بخوانى ؛ زيرا پيامبر خدا ، در زمان جنگ احزاب ، در آن جا دعا كرد و گفت : "اى دادرسِ گرفتاران و اجابت كننده [دعاى] بيچارگان و اى غمگسار اندوهگينان! اندوه و گرفتارى و غم مرا برطرف ساز ؛ چه اين كه حال من و يارانم را مىبينى"» .