عنه عليه السلام :
ثَلاثٌ يَهْدِمْنَ البدَنَ ورُبّما قَتَلْنَ : أكْلُ القَديدِ الغابِّ ، ودُخولُ الحَمّامِ على
البِطْنَةِ ، ونِكاحُ العَجائزِ .
امام صادق عليه السلام :
سه چيز بدن را تباه میكند و چه بسا كُشنده است : خوردن آبگوشت شب مانده ، حمّام رفتن با شكم پر و نزديكى كردن با زنان سالخورده .
------------------------------------------------------
لامُظاهَرَةَ أحسَنُ مِنَ المُشاوَرَةِ؛
هيچ پشتيبانى نيكوتر از رايزنى نيست.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! عَلَيكَ بِالصِّدقِ ولاتَخرُج مِن فيكَ كِذبَةٌ أبَدا ولاتَجتَرِئَنَّ عَلى خِيانَةٍ أبَدا؛
اى على! هماره راستى پيشه كن ، و مبادا دروغى بر زبانت رانده شود ، و هرگز بر خيانتى دليرى مكن.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ ! ثَلاثٌ مِن مَكارِمِ الأخلاقِ : تَصِلُ مَن قَطَعَكَ وتُعطِي مَن حَرَمَكَوتَعفُو عَمَّن ظَلَمَكَ؛
اى على! سه چيز از جمله كرامتهاى اخلاقى است : با كسى كه از تو گسسته ، بپيوندى ، و به كسى كه از تو دريغ ورزيده ، بخشش كنى ، و كسىرا كه به تو ستم كرده ، ببخشايى.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! ثَلاثٌ مَن لَم يَكُن فيهِ لَم يَقُم لَهُ عَمَلٌ : وَرَعٌ يَحجُزُهُ عَن مَعاصِى اللّهِوعِلمٌ يَردُّ بِهِ جَهلَ السَّفيهِ وعَقلٌ يُداري بِهِ النّاسَ؛
اى على! سه چيز است كه تا در كسى نباشد ، كردارى از او راست نيايد : پرهيزگارىاى كه او را از نافرمانى خدا باز دارد ، دانشى كه او را از[ گزند ]نادانىِ نادان برَهاند ، و خِردى كه با آن با مردم سازگارى كند.
------------------------------------------------------
مَن أتى غَنِيّاً فَتَضَعضَعَ لَهُ ذَهَبَ ثُلُثا دينِهِ؛
كسى كه نزد توانگرى رود و پيش او زبونى كند ، دو سومِ دينش بر باد رفتهاست.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! كُلُّ عَينٍ باكِيَةٌ يَومَ القِيامَةِ إلاّ ثلاثَ أعيُنٍ : عَينٌ سَهَرَت في سَبيلِ اللّهِوعَينٌ غُضَّت عَن مَحارِمِ اللّهِ وعَينٌ فاضَت مِن خَشَيةِ اللّهِ؛
اى على! در روز رستاخيز ، همه ديدگان جز سه ديده ، گريان است :ديدهاى كه در راه خدا بيدار خوابى كشيده ، ديدهاى كه از محرّمات الهى فرو نهاده شده ، و ديدهاى كه از بيم خدا گريسته است.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! طوبى لِصورَةٍ نَظَرَ اللّهُ إلَيها تَبكي عَلى ذَنبٍ لَم يَطَّلِع عَلى ذلِكَ الذَّنبِ أحَدٌ غَيرُ اللّهِ؛
اى على! خوشا چهرهاى كه خدا به آن نظر دارد : چهرهاى كه بر گناهى مىگِريد كه كسىجز خدا از آن آگاه نيست.
------------------------------------------------------
لِلمُرائي ثَلاثُ عَلاماتٍ : يَنشَطُ إذا كانَ عِنَد النّاسِ ويَكسَلُ إذا كانَ وَحدَهُويُحِبُّ أن يُحمَدَ في جَميعِ الاُمورِ؛
رياكار را سه نشان است : چون پيش مردم باشد ، [در كار دين] چالاكى نمايد ، و چون تنها شود ، سستى و كاهلى كند ، و خوش دارد كه او را در همهكارها بستايند.
------------------------------------------------------
لَيسَ يَنبَغي لِلعاقِلِ أن يَكونَ شاخِصاً إلاّ في ثَلاثٍ : مَرَمَّةٍ لِمَعاشٍ أو خُطوَهٍلِمَعادٍ أو لَذَّةٍ في غَيرِ مُحَرَّمٍ؛
خردمند را نشايد كه جز در سه كار بكوشد : نيكو ساختن زندگانى ، گامسپارى براى رستاخيز ، و كاميابى از غيرِ حرام.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! إيّاكَ وَالكِذبَ ؛ فَإنَّ الكِذبَ يُسَوِّدُ الوَجهَ؛
اى على! از دروغ بپرهيز كه دروغ ، رو سياهى مىآورد.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! لاتَحلِف بِاللّهِ كاذِباً ولا صادِقاً مِن غَيرِ ضَرورَةٍ ولا تَجعَل اللّهَ عُرضَهًلِيَمينِكَ فإنَّ اللّهَ لايَرحَمُ ولا يَرعى مَن حَلَفَ بِاسمِهِ كاذِباً؛
اى على! سوگند دروغ به خدا مخور و در غير ضرورت ، سوگند راست نيز ياد مكن و خداوند را دستْ مايه سوگندت مساز ؛ زيرا خداوند به كسى كه به نام او سوگند دروغ بخورد ، رحم نمىكند و رعايتش را نمىنمايد.
------------------------------------------------------
يا عَليُّ! إيّاكَ واللَّجاجَةَ ؛ فَإنَّ أَوَّلَها جَهلٌ وآخِرَها نَدامَةٌ؛
اى على! از لجبازى بپرهيز ، كه آغازش نادانى و انجامش پشيمانىاست.
------------------------------------------------------
وَأمّا عَلامَةُ النّاصِحِ فَأربَعَةٌ : يَقضي بِالحَقِّ ويُعطي الحَقَّ مِن نَفسِهِ ويَرضى لِلنّاسَ ما يَرضاهُ لِنَفسِهِ ولايَعتَدي عَلى أحَدٍ؛
نشانه خيرخواه چهار چيز است : به حق داورى كند ، و از خود به ديگران حق دهد ، و آنچه بر خود پسندد ، بر مردم روا دارد ، و از حريم هيچ كس درنگذرد.
------------------------------------------------------
طُوبى لِمَن أنفَقَ الفَضلَ مِن مالِهِ وأمسَكَ الفَضلَ مِن قَولِهِ؛
خوشا بر آن كس كه افزونىِ دارايىاش را انفاق كند و از افزونگويىِزبانش جلوگيرى كند !
------------------------------------------------------
طُوبى لِمَن حَسَّنَ مَعَ النّاسِ خُلقَهُ وبَذَلَ لَهُم مَعونَتَهُ وعَدلَ عَنهُم شَرَّهُ؛
خوشا بر آن كس كه با مردم نيكخويى كند و به آنان مدد رساند وگزندش را از آنان بگردانَد !
------------------------------------------------------
مَلعونٌ مَن ألقى كَلَّهُ عَلَى النّاسِ؛
ملعون (از رحمت خدا بهدور) است كسى كه بارِ خود را بر مردم افكند .
------------------------------------------------------
اَلعِبادَةُ سَبعَةُ أجزاءٍ أفضَلُها طَلَبُ الحَلالِ؛
پرستش ، هفت بخش است و برترين بخش آن ، طلب روزىِ حلال است.
------------------------------------------------------
أفضَلُ جِهادِ اُمَّتي انتِظارُ الفَرَجِ؛
برترين جهاد امّت من ، چشمداشتِ گشايش است.
------------------------------------------------------
سائِلوا العُلَماءَ وخاطِبُوا الحُكَماءَ وجالِسُوا الفُقَراءَ؛
از دانشمندان بپرسيد و با حكيمان گفتگو كنيد و با نيازمندان ، همنشينشويد.
------------------------------------------------------
فَضلُ العِلمِ أحَبُّ إلَىَّ مِن فَضلِ العِبادَةِ ، وأفضَلُ دينِكُم الوَرَعُ؛
فضيلت دانش نزد من ، از فضيلت پرستش خوشتر است ، و برترينِ آيينشما پرهيزگارى است.
------------------------------------------------------
مَن تَفاقَرَ افتَقَرَ؛
هركه درويشنمايى كند ، درويش شود.
------------------------------------------------------
مُداراةُ النّاسِ نِصفُ الإيمانِ والرِّفقُ بِهِم نِصفُ العَيشِ؛
سازگارى با مردم ؛ نيمى از ايمان و نرم رفتارى با آنان ، نيمى از زندگانىاست.
------------------------------------------------------
لَيسَ مِنّا مَن غَشَّ مُسلِماً أو ضَرَّهُ أو ماكَرَهُ؛
هر كه به مسلمانى خيانت كند يا بدو زيان رساند و يا بدو نيرنگ زند ، از ما
نيست.
------------------------------------------------------
رَحِمَ اللّهُ عَبدا قالَ خَيرا فَغَنِمَ أو سَكَتَ عَن سُوءٍ فَسَلِمَ؛
خدا رحمت كند بندهاى را كه خوش گويد و بهره بَرد يا خاموشى گزيند و سالم مانَد !
------------------------------------------------------
خِيارُكُم أحسَنُكُم أخلاقاً الَّذينَ يألِفونَ ويُؤلَفونَ؛
نيكوترينِ شما ، نيكخوترين شمايند ؛ همانان كه الفت جويند و الفت پذيرند.
------------------------------------------------------
مَن ألقى جِلبابَ الحَياءِ لاغِيبَةَ لَهُ؛
هر كه جامه شرم از خود بيفكند ، غيبت ندارد (نكوهش او غيبت شمردهنمىشود).
------------------------------------------------------
مَن كانَ يُؤمِنُ بِاللّهِ وَاليَومِ الآخِرِ فَليَفِ إذا وَعَدَ؛
هركه به خدا و روز پاداش ايمان دارد ، بايد چون وعدهاى دهد ، به آن وفا مىكند.
------------------------------------------------------
اَلأمانَةُ تَجلِبُ الرِّزقَ والخيانَةُ تَجلِبُ الفَقرَ؛
امانتدارى روزى آورَد و خيانت ، درويشى .
------------------------------------------------------
نَظَرُ الوَلَدِ إلى والِدَيهِ حُبَّاً لَهُما عِبادَةٌ؛
نگاه مهرآميز فرزند به پدر و مادر ، عبادت است.
------------------------------------------------------
مَنِ اقتَصَدَ في مَعيشَتِهِ رَزَقَهُ اللّهُ ومَن بَذَّرَ حَرَمَهُ اللّهُ؛
هركه در زندگى خويش ميانهروى كند ، خدايش روزى رسانَد و هر كهزيادهروى كند ، خدايش بىنصيب سازد.
------------------------------------------------------
أقرَبُكُم مِنّي غَدا فِي المَوقِفِ أصدَقُكُم لِلحَديثِ وآداكُم لِلأَمانَةِ وأوفاكُمبِالعَهدِ
وأحسَنُكُم خُلقاً وأقربُكُم مِنَ النّاسِ؛
فردا در قرارگاه رستاخيز ، نزديكترينِ شما به من ، راستگوترين وامانتپردازترين و با وفاترين شما به پيمان و نيكخوترين ونزديكترينِ شما به مردمان است.
------------------------------------------------------
مَن عَمِلَ عَلى غَيرِ عِلمٍ كانَ ما يُفسِدُ أكثَرَ مِمّا يُصلِحُ؛
هركه جاهلانه به كارى پردازد ، آنچه تباه سازد ، بيش از آن چيزى است كه درست كند
------------------------------------------------------
مَن أذاعَ فاحِشَةً كانَ كَمُبدِيها ومَن عَيَّرَ مُؤمِناً بِشَىءٍ لَم يَمُت حَتّى يَرتَكِبَهُ؛
هركه زشتىاى را منتشر كند ، همانند آغاز كننده آن است ، و هر كه ننگى را به مؤمنى نسبت دهد ، نميرد تا خود مرتكب همان شود.
------------------------------------------------------
أربَعٌ مِن عَلاماتِ الشَّقاءِ : جُمُودُ العَينِ وقَسوَةُ القَلبِ وشِدَّةُ الحِرصِ فيطَلَبِ الدُّنيا والإصرارُ عَلَى الذَّنبِ؛
چهار چيز از نشانههاى بدبختى است : چشم خشكى ، دلسنگى ، بسيارىِ آز در دنياجويى و پافشارى بر گناه.
------------------------------------------------------
اِستَعينُوا عَلى اُمورِكُم بِالكِتمانِ ؛ فَإنَّ كُلَّ ذِي نِعمَةٍ مَحسودٌ؛
در كارهاى خود از نهاندارى مدد گيريد ؛ چه ، بر هر صاحب نعمتى حسد مىبرند .
------------------------------------------------------
نِعمَ العَونُ عَلى تَقوَى اللّهِ الغِنى؛
توانگرى ، ياورى نيكو براى تقواست.
------------------------------------------------------
طُوبى لِمَن تَرَكَ شَهوَةً حاضِرَةً لِمَوعودٍ لَم يَرَهُ؛
خوشا آن كه شهوتِ آمادهاى را به خاطر پاداش وعده داده شدهاى كه آن را نديده است ، رها كند !
------------------------------------------------------
أقَلُّ ما يَكونُ في آخِرِ الزَّمانِ أخٌ يُوثَقُ بِهِ أو دِرهَمٌ حَلالٌ؛
كمترين چيزى كه در آخرالزمان باشد ، برادرى مورد اطمينان يا درهمىپول حلال است.
------------------------------------------------------
إنَّ اللّهَ يُحِبُّ إذا أنعَمَ عَلى عَبدٍ أن يَرى أثَرَ نِعمَتِهِ عَلَيهِ؛
خدا چون به بندهاى نعمت بخشد ، دوست دارد اثر نعمت خود را در او ببيند .
------------------------------------------------------
إيّاكُم وتَخَشُّعَ النِّفاقِ وهُوَ أن يُرى الجَسَدُ خاشِعاً والقَلبُ لَيسَ بِخاشِعٍ؛
زنهار از خشوع منافقانه ، و آن ، چنان باشد كه تن درحالِ خشوع به نظر آيد ، ولى دل ، خاشع نباشد.