عَلَيكَ بِالآخِرَةِ تَأتِكَ الدُّنيا صاغِرَةً ؛ 6080
در كار آخرت باش تا دنيا ذليلانه به تو رو آورد .
------------------------------------------------------
عَلَيكَ بِالسَّكينَةِ فَإنَّها أفضَلُ زينَةٍ ؛ 6088
با وقار باش كه وقار ، برترين زينت است .
------------------------------------------------------
عَلَيكَ بِالشُّكرِ فِى السَّرّاءِ وَالضَّرّاءِ ؛ 6092
در گشايش و سختى شكرگزار باش .
------------------------------------------------------
عَلَيكَ بِالبَشاشَةِ فَإنَّها حِبالَةُ المَوَدَّةِ ؛ 6101
بر تو باد خوشرويى ، كه خوشرويى ، كمند دوستى است .
------------------------------------------------------
عَلَيكَ بِإخوانِ الصَّفاءِ فَإنَّهُم زينَةٌ فِى الرَّخاءِ وَ عَونٌ فِى البَلاءِ ؛ 6128
بر تو باد برادران پاكْ نهاد ، كه در گشايش زينتاند و در بلا ياور .
------------------------------------------------------
عَلى قَدرِ المَؤُنَةِ تَكُونُ مِنَ اللّهِ المَعُونَةُ ؛ 6172
يارى خدا ، به اندازه خرجى هزينه زندگى) است .
------------------------------------------------------
عَلَى التَّواخِي فِى اللّهِ تَخلُصُ المَحَبَّةُ ؛ 6191
با برادرى در راه خدا ، محبّت خالص مىشود .
------------------------------------------------------
عَلَى المُشيرِ الاِجتِهادُ فِى الرَّأيِ وَ لَيسَ عَلَيهِ ضَمانُ النُّجحِ ؛ 6194
وظيفه مشورتشونده ، كوشش در ارائه نظر [درست] است ؛ امّا ضمانت پيروزى بر عهده او نيست .
------------------------------------------------------
عِندَ تَعاقُبِ الشّدائِدِ تَظهَرُ فَضائِلُ الإنسانِ ؛ 6204
فضيلتهاى آدمى هنگام پى در پى آمدن سختىها آشكار مىشود .
------------------------------------------------------
عِندَ نُزُولِ الشَّدائِدِ يُجَرَّبُ حِفاظُ الإخوانِ ؛ 6205
نگاه دارندگان برادرى و دوستى) هنگامفرود آمدنسختىها آزمايش مىشوند.
------------------------------------------------------
عِندَ بَديهَةِ المَقالِ تُختَبَرُ عُقُولُ الرِّجالِ ؛ 6221
در هنگام بديههگويى است كه خِرَد مردان آزموده مىشود .
------------------------------------------------------
عِندَ حُضُورِ الشَّهَواتِ وَ اللَّذّاتِ يَتَبَيَّنُ وَرَعُ الأتقِياءِ ؛ 6224
پارسايى پارسايان بههنگام روى آوردن خواهشهاى نفسانى و لذّتها آشكار مىشود .
------------------------------------------------------
عَوِّد نَفسَكَ السَّماحَ وَ تَجَنُّبَ الإلحاحِ يَلزَمكَ الصَّلاحُ ؛ 6235
خود را به بخشش و پرهيز از اصرار در طلب حاجت ، عادت ده تا شايستگى و نيكى پيوسته همراهت باشد .
------------------------------------------------------
عادَةُ اللِّئامِ المُكافاةُ بِالقَبيحِ عَنِ الإحسانِ ؛ 6238
خوبى را با زشتى جواب دادن ، عادت فرومايگان است .
------------------------------------------------------
عَجِبتُ لِمَن يَرى أنَّهُ يَنقُصُ كُلَّ يَومٍ فِي نَفسِهِ وَ عُمُرِهِ وَ هُوَ لا يَتَأَهَّبُ لِلمَوتِ ؛ 6253
در شگفتم از كسى كه مىبيند هر روز از جان و عمر او كاسته مىشود ، امّا براى مرگ آماده نمىشود .
------------------------------------------------------
عَجِبتُ لِمَن يَحتَمِي الطَّعامَ لأِذِيَّتِهِ كَيفَ لا يَحتَمِي الذَّنبَ لأِليمِ عُقُوبَتِهِ ؛6254
در شگفتم از كسى كه از بيم آسيب ديدن ، از غذا دورى مىگزيند ، چگونه از بيم كيفر دردناك ، از گناه نمىپرهيزد .
------------------------------------------------------
عَجِبتُ لِمَن يَرجُو فَضلَ مَن فَوقَهُ كَيفَ يَحرِمُ مَن دُونَهُ ؛ 6285
در شگفتم از كسى كه به احسان فرا دستش اميد دارد ، چگونه فرودستش را محروم مىكند .
------------------------------------------------------
عِلمٌ بِلا عَمَلٍ كَشَجَرٍ بِلا ثَمَرٍ ؛ 6290
علم بى عمل ، درخت بىثمر را مىمانَد .
------------------------------------------------------
عَلِّمُوا صِبيانَكُم الصَّلاةَ وَ خُذُوهُم بِها إذا بَلَغُوا الحُلُمَ ؛ 6305
به كودكان خود نماز بياموزيد و چون به سنّ بلوغ رسيدند ، آنان را براى نماز بازخواست كنيد .
------------------------------------------------------
عَينُ المُحِبِّ عَمِيَّةٌ عَن مَعايِبِ المَحبُوبِ ، وَ أُذُنُهُ صَمّاءُ عَن قُبحِ مَساويهِ ؛ 6314
چشم عاشق از ديدن عيبهاى معشوق ، كور است و گوش او از [شنيدن ]زشتىِ بدىهايش كر .
------------------------------------------------------
عاصٍ يُقِرُّ بِذَنبِهِ خَيرٌ مِن مُطيعٍ يَفتَخِرُ بِعَمَلِهِ ؛ 6334
گناهكارى كه به گناهش اعتراف مىكند ، بهتر است از طاعتكنندهاى است كه به عملش مىبالد .
------------------------------------------------------
عامِل سائِرَ النّاسِ بِالإنصافِ وَ عامِلِ المُؤمِنينَ بِالإيثارِ ؛ 6342
با ديگر مردمان به انصاف رفتار كن و با مؤمنان به ايثار .
------------------------------------------------------
غايَةُ الخِيانَةِ خِيانَةُ الخِلِّ الوَدُودِ وَ نَقضُ العُهُودِ ؛ 6374
منتهاى خيانت ، خيانت كردن به دوست صميمى و شكستن پيمان است .
------------------------------------------------------
غَضُّ الطَّرفِ مِن أفضَلِ الوَرَعِ ؛ 6400
پرهيز از نگاه ناروا ، برترين پرهيزگارى است .
------------------------------------------------------
غَيِّرُوا العاداتِ تَسهُل عَلَيكُمُ الطّاعاتُ ؛ 6405
خوى و خصلتها[ى خود] را دگرگون كنيد تا طاعات بر شما آسان شود .
------------------------------------------------------
غَلَبَةُ الهَزلِ تُبطِلُ عَزيمَةَ الجِدِّ ؛ 6416
غلبه بيهودگى ، اهتمام و جديّت را نابود مىكند .