الإمام الصادق عليه السلام :
لَمّا وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ فَقالَ : أنَا مُنذُ سَقَطتُ إلَى الدُّنيَا استَدبَرتُ وَاستَقبَلتُ الآخِرَةَ ، فَدارٌ أنتَ إلَيها تَسيرُ أقرَبُ مِن دارٍ أنتَ مِنها مُتَباعِدٌ .
يا بُنَيَّ ، لا تَطلُب مِنَ الأَمرِ مُدبِرا ، ولا تَرفُض مِنهُ مُقبِلاً ؛ فَإِنَّ ذلِكَ يُضِلُّ الرَّأيَ ويُزري بِالعَقلِ .
ربيع الأبرار
ـ به نقل از لقمان ـ: اى پسرم ! همّت خود را در چيزى صرف كن كه براى آن آفريده شدهاى، و آن را در چيزى (دنيا) صرف نكن كه كفايت شدهاى.
------------------------------------------------------
أعلام الدين :
أوصى لُقمانُ ابنَهُ فَقالَ : ... وَاعلَم يا بُنَيَّ ، إنَّكَ مِن حينِ نَزَلتَ مِن بَطنِ أُمِّكَ استَدبَرتَ الدُّنيا ، وَاستَقبَلتَ الآخِرَةَ ، فَأَصبَحتَ بَينَ دارَينِ : دارٍ تَقرُبُ مِنها ودارٍ تَباعَدُ عَنها ، فَلا تَجعَلَنَّ هَمَّكَ إلاّ عِمارَةَ دارِكَ الَّتي تَقرُبُ مِنها ويَطولُ مُقامُكَ بِها ؛ فَلَها خُلِقتَ وبِالسَّعيِ لَها اُمرِتَ .
امام صادق عليه السلام :
هنگامى كه لقمان پسرش را نصيحت كرد، گفت: «من از همان زمانى كه به دنيا آمدم ، به آن پشت كردم و به سوى آخرت رفتم. پس خانهاى كه تو به سوى آن روانى ، نزديكتر است از خانهاى كه تو از آن دور مىشوى.
اى پسرم! در پىِ چيزى نباش كه پشت سر نهادهاى، و چيزى را كه پيشِ رو دارى، رها نكن؛ زيرا اين كار، رأى و نظر را گم راه مىكند و عقل را بىمايه مىگرداند».
------------------------------------------------------
الاختصاص عن الأوزاعيّ
ـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، إنَّكَ مُنذُ يَومَ هَبَطتَ مِن بَطنِ اُمِّكَ استَقبَلتَ الآخِرَةَ وَاستَدبَرتَ الدُّنيا ؛ فَإِنَّكَ إن نِلتَ مُستَقبَلَها أولى بِكَ أن تَستَدبِرَها .
أعلام الدين :
لقمان به پسرش سفارش كرد و گفت: «اى پسرم! بدان كه تو از هنگامى كه از شكم مادر به دنيا آمدى ، به دنيا پشت كردهاى و به آخرت رو آوردهاى؛ پس بين دو خانهاى قرار گرفتهاى كه به يكى نزديك مىشوى و از ديگرى دور مىگردى. همّت خود را جز براى آباد ساختن خانهاى كه نزديكش مىشوى و اقامت تو در آن طولانى خواهد بود ، قرار مده؛ زيرا براى همين آفريده شدهاى و مأمور تلاش براى آن گشتهاى».
------------------------------------------------------
الاختصاص
ـ به نقل از اَوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! تو از همان هنگام كه از شكم مادر به دنيا آمدى، رو به آخرت كردى و به دنيا پشت نمودى . حال اگر به آنچه پيش روست ، دست يابى، بهتر است براى تو از [بازگشتن به ]دنيايى كه پشت سر نهادهاى.
خزانة الخيال :
قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : أي بُنَيَّ ... وَاجعَل هَمَّكَ فيما كُلِّفتَ ، ولا تَجعَل هَمَّكَ فيما كُفيتَ . ولا تَهتَمَّ لِلدُّنيا فَيَشغَلَكَ عنَِ الآخِرَةِ ، وَاتَّجِر للّهِِ تِجارَةً يَأتِكَ الأَرباحُ بِلا بِضاعَةٍ ، ولَيسَ غِنىً مِثلَ صِحَّةِ الجِسمِ ، ولا غُنمٌ مِثلَ طيبِ العَيشِ .
------------------------------------------------------
محبوب القلوب :
قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إنَّ الدُّنيا لا خَيرَ فيها إلاّ لِأَحَدِ رَجُلَينِ : رَجُلٍ سَبَقَ مِنهُ عَمَلٌ سَيِّي فَهُوَ حَريصٌ عَلى أن يَتَدارَكَ بِعَمَلٍ صالِحٍ ؛ لِيَغفِرَ اللّهُ تَعالى بِهِ سَيِّئاتِهِ ، ورَجُلٍ أعطاهُ اللّهُ تَعالى فِي الدُّنيا شَرَفا وذِكراً ، فَهُوَ يَلتَمِسُ شَرَفَ الآخِرَةِ وذِكرَها .
خزانة الخيال :
لقمان به پسرش گفت : «اى پسرم! . . . همّت خود را در چيزى قرار بده كه بدان موظّف شدهاى ، و آن را در چيزى قرار نده كه از آن كفايت شدهاى . و به دنيا اهتمام نورز كه تو را از اشتغال به آخرت باز دارد . و براى خدا چنان داد و ستد كن كه بدون كالا، براى تو سودآور باشد . هيچ ثروتى، همانند سلامت تن نيست ، و هيچ غنيمتى، مانند خوشىِ زندگى نيست ».
------------------------------------------------------
ربيع الأبرار عن لقمان :
يا بُنَيَّ ، اِجعَل هَمَّكَ فيما خُلِقتَ لَهُ ، ولا تَجعَل هَمَّكَ فيما كُفيتَهُ .
محبوب القلوب :
لقمان به پسرش گفت : «اى پسرم ! در دنيا هيچ خيرى نيست، جز براى دو كس: مردى كه در گذشته عمل بدى از او سرزده و او حريص است كه آن را با عمل خوب، جبران كند خداى متعال با آن ، بدىهايش را بيامرزد؛ و مردى كه خداى متعال در دنيا به او شرافت و آوازهاى بخشيده و او در جستجوى شرافت و ياد آخرت است ».
------------------------------------------------------
ربيع الأبرار عن لقمان :
يا بُنَيَّ ، لا تَكونَنَّ الذَّرَّةُ أكيَسَ مِنكَ تَجمَعُ في صَيفِها لِشِتائِها .
ربيع الأبرار
ـ به نقل از لقمان ـ: اى پسرم! مبادا مورچه از تو زيركتر باشد كه در تابستانش، براى زمستانش جمع مىكند .