شكر طبرزد چه خواصی دارد؟

الإمام الرضا عليه‏السلام :

السُّكَّرُ الطَّبَرزَدُ يَأكَلُ البَلغَمَ أكلاً .

امام رضا عليه‏السلام :

شكرِ طبرزد ، بلغم را به‏كلّى از ميان مى‏برد .

الكافي ، جلد 6 ، صفحه 333 ، حديث 4 وص 434 ، حديث 10 عن ياسر ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 303 ، حديث 2006 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 297 ، حديث 1 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 356 [فيروزآبادى] در القاموس گفته است : «سُكَّر ، معرَّب واژه " شِكَر " پارسى است و اسم واحد آن را سُكَّره گويند . خرماى خوب يا انگورى را كه آبى بِدان هست و در نتيجه فرو مى‏پاشد - كه خود ، از بهترين انواع شكرينه است - نيز شكر گويند» . در المصباح هم آمده است : «شِكر ، چيزى شناخته‏شده است . برخى گفته‏اند : نخستين بار ، شِكر در طبرزد ، ساخته شد و از همين روى ، شكر طبرزدى گفته مى‏شود» . صاحب المصباح ، همچنين افزوده است : «طبرزد (بر وزن سَفَرجَل) واژه‏اى معرَّب است و سه تلفّظ دارد : به حرف دال (طبرزد) ، به حرف نون (طبرزن) و به حرف لام (طبرزل) . اَزهرى ، تلفّظ نون و لام را روايت كرده ؛ امّا تلفّظ به دال را روايت نكرده است» . ابن جواليقى گفته است : «اصل پارسىِ اين واژه ، تبرزد بوده است ، يعنى آنچه از اطراف ، با تبر ، تراشيده شده است . بنا بر اين ، طبرزد ، صفتى است كه در اِعراب ، از واژه «سُكّر» تبعيّت مى‏كند . برخى از عالمان هم گفته‏اند : طبرزد ، همان شِكر بلوچ است» . در بحر الجواهر نيز آمده است : «اُبلوج به معناى شكر سفيد است» . ابن بيطار نيز گفته است : «طبرزد ، معرَّب است ، به معناى چيزى سخت ، نه سست و نرم» . او همچنين افزوده است : «نمك طبرزد ، نمكى است سخت كه داراى شفافيّت نيست» . [علاّمه مجلسى در ادامه مى‏گويد :] مى‏گويم : «از برخى از سخنان عالمان ، چنين برمى‏آيد كه مقصود از طبرزد ، همان چيزى است كه به نبات ، ناموَر شده است ؛ امّا از بيشتر سخنان عالمان ، اين گونه به دست مى‏آيد كه مقصود ، همان قند است» . بغدادى نيز در الجامع خويش گفته است : «شكر در اوايل ، خشك ، و در نخست ، مرطوب است . ممكن است تلخه را تصفيه كند . گونه‏هاى مختلفى از آن ، ساخته مى‏شود كه روشن‏ترين ، شفّاف‏ترين و پاكيزه‏ترينِ آنها را در اصطلاح ، نبات گويند . نوع پايين‏تر را كه تيره‏رنگ ، خشن‏تر و پاكيزه ، امّا غيرشفاف است ، اُبلوج گويند . نوع پايين‏تر را كه شيره باشد ، قلم نامند ؛ زيرا به صورت رشته‏هاى دراز به مانند انگشت ، ساخته مى‏شود . نبات ، كمترين حرارت را مى‏طلبد ، پس از آن ، ابلوج ، پس از آن ، قلم ، و پس از آن ، شيره پخته . لطيف‏ترينِ انواع شكر نيز همان نبات است ، در درجه بعد ، ابلوج ، و فروتر از آن ، قلمى كه سفيدىِ كمترى داشته باشد . نوع سخت همين ابلوج را طبرزد مى‏نامند» .
نظرات این حدیث (0)
ارسال نظر برای اين حديث

الإمام الباقر عليه‏السلام

- لِزُرارَهَ‏ـ: وَيحَكَ يا زُرارَةُ ، ما أغفَلَ النّاسَ عَن فَضلِ السُّكَّرِ الطَّبَرزَدِ ! وهُوَ يَنفَعُ مِن سَبعينَ داءً ، وهُوَ يَأكُلُ البَلغَمَ أكلاً ويَقلَعُهُ بِأَصلِهِ .

امام باقر عليه‏السلام

- خطاب به زُراره: اى زراره ! دريغ از تو! چه قدر مردم از ارزش شكر طبرزد ، بى‏خبرند ، در حالى كه براى هفتاد بيمارى ، سودمند است و بلغم را كاملاً فرو مى‏خورد و ريشه‏كن مى‏سازد !

طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 67 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 300 ، حديث 11 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 356
نظرات این حدیث (0)
ارسال نظر برای اين حديث