پرهيزكاران چه خصوصياتي دارند؟

نهج البلاغة :

رُويَ أنّ صاحِبا لأميرِ المؤمنينَ عليه‏السلام يقالُ لَهُ هَمّامٌ كانَ رجُلاً عابِدا ، فقالَ لَهُ : يا أميرَ المؤمِنينَ ، صِفْ لِيَ المُتَّقينَ ، حتّى كأنّي أنظُرُ إلَيهِم ... فحَمِدَ اللّه‏َ وأثنى علَيهِ وصلّى علَى النَّبيِّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ثُمّ قالَ عليه‏السلام : ...
فالمُتَّقونَ فيها هُم أهلُ الفَضائلِ : مَنطِقُهُمُ الصَّوابُ ، ومَلبَسُهُمُ الاقتِصادُ ، ومَشيُهُمُ التَّواضُعُ ، غَضُّوا أبصارَهُم عَمّا حَرَّمَ اللّه‏ُ علَيهِم ، ووَقَفوا أسماعَهُم علَى العِلمِ النّافِعِ لَهُم ، نُزِّلَت أنفُسُهُم مِنهُم في البَلاءِ كالّتي نُزِّلَت في الرَّخاءِ ، ولَولا الأجَلُ الّذي كَتَبَ اللّه‏ُ علَيهم لَم تَستَقِرَّ أرواحُهُم في أجسادِهِم طَرفَهَ عَينٍ ؛ شَوقا إلَى الثَّوابِ ، وخَوفا مِن العِقابِ ...
فمِن عَلامَةِ أحَدِهِم أ نَّكَ تَرى لَهُ قُوَّةً في دِينٍ ، وحَزما في لِينٍ ، وإيمانا في يَقينٍ ، وحِرصا في عِلمٍ ، وعِلما في حِلمٍ ، وقَصدا في غِنى ، وخُشوعا في عِبادَةٍ ، وتَجَمُّلاً في فاقَةٍ ، وصَبرا في شِدَّةٍ ، وطَلَبا في حَلالٍ ، ونَشاطا في هُدىً ، وتَحَرُّجا عَن طَمَعٍ . يَعمَلُ الأعمالَ الصّالِحَةَ وهُو على وَجَلٍ ، يُمسي وَهَمُّهُ الشُّكرُ ، ويُصبِحُ وَهَمُّهُ الذِّكرُ ، يَبِيتُ حَذِرا ، ويُصبِحُ فَرِحا ؛ حَذِرا لِما حُذِّرَ مِن الغَفلَةِ ، وفَرِحا بما أصابَ مِن الفَضلِ والرَّحمَةِ .
إن اِستَصعَبَت علَيهِ نَفسُهُ فيما تَكرَهُ لَم يُعْطِها سُؤلَها فيما تُحِبُّ . قُرَّةُ عَينِهِ فِيما لا يَزولُ ، وزَهادَتُهُ فِيما لا يَبقى ، يَمزُجُ الحِلمَ بالعِلمِ والقَولَ بالعَمَلِ . تَراهُ قَريبا أمَلُهُ ، قَليلاً زَلَلُهُ ، خاشِعا قَلبُهُ ، قانِعَةً نَفسُهُ ، مَنزورا أكلُهُ ، سَهلاً أمرُهُ ، حَريزا دِينُهُ ، مَيِّتَةً شَهوَتُهُ ، مَكظوما غَيظُهُ ، الخَيرُ مِنهُ مَأمولٌ ، والشَّرُّ مِنهُ مَأمونٌ .

نهج البلاغة:

روايت شده‏است كه يكى از ياران اميرمؤمنان عليه‏السلامبه نام همّام كه مردى عابد بودبه حضرت عرض كرد : اى امير مؤمنان ، پرهيزگاران را چنان برايم وصف كن كه گويى (در برابرم ايستاده‏اند و) آنان را مى‏بينم . حضرت در پاسخ دادن به او كندى كرد و سپس فرمود : اى همّام ، از خدا بترس و نيكويى كن ؛ زيرا «خداوند با كسانى است كه تقوا داشته باشند و كسانى كه نيكوكارند» . همّام به اين جمله قناعت نكرد و به حضرت اصرار نمود . پس امام عليه‏السلام حمد و ثناى الهى به جاى آورد و بر پيامبر صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّمدرود فرستاد و آن گاه فرمود :.
... پس ، پرهيزگاران در اين دنيا فضايلى دارند : گفتارشان با راستى و درستى توأم است و پوشاكشان با ميانه‏روى و راه رفتنشان با تواضع . از چيزهايى كه خداوند بر آنان حرام كرده‏است ، چشم‏پوشيده‏اند وگوش‏هاى خود را وقف دانشى كرده‏اند كه برايشان سودمند است . در بلا و گرفتارى همان گونه‏اند كه در خوشى و آسايش . و اگر نبود مهلت و اجلى كه خداوند برايشان رقم زده‏است ، از شوق به پاداش و ترس از كيفر ، لحظه‏اى جان‏هايشان در پيكرهايشان آرام و قرار نمى‏گرفت .
از نشانه‏هاى يكى از آنان اين است كه در دين نيرومند است و نرمى و ملايمت را با دورانديشى در آميخته است . ايمانى توأم با يقين دارد ، به علم و معرفت حريص است ، علم را با بردبارى توأم كرده‏است ، در زمان توانگرى ميانه‏رو است ، در عبادت خشوع دارد ، در تنگدستى آراسته و با عزّت نفس است ، در سختى‏ها شكيباست ، در طلبِ حلال است ، در پيمودن راه راست با نشاط است و از طمع و آزمندى به دور مى‏باشد ، در حالى كه اعمال نيك انجام مى‏دهد ترسان و نگران است ، روز را با اهتمام به شكر (حقّ) به شب مى‏رساند ، و شب را در حالى به صبح مى‏رساند كه همّ و غمش ياد خداست ، شب را با ترس و حذر مى‏گذراند و روز را با شادى و خوشحالى ؛ ترس و حذر از غفلتى كه از آن برحذر داده شده است و شادى و خوشحالى به خاطر فضل و رحمتى كه به او رسيده‏است .
اگر نفْسش در آنچه وى دوست ندارد سركشى و نافرمانى كند ، او نيز شهوت‏هاى نفس خود را بر آورده نمى‏سازد ، شادى و دلخوشى او به چيزى است كه زوال نمى‏پذيرد و بى‏رغبتى او به چيزى است كه باقى و پايدار نمى‏ماند . او را مى‏بينى كه آرزويش كوتاه و لغزشش اندك و دلش خاشع و نَفْسش قانع و خوراكش كم و كارش آسان و دينش محفوظ و شهوتش مرده و خشمش فرو خورده است، به‏خيرش اميد مى‏رود و شرّش به كسى نمى‏رسد.

نهج البلاغة : الخطبة 193 منتخب ميزان الحكمة : 606
نظرات این حدیث (0)
ارسال نظر برای اين حديث

الإمامُ الباقرُ عليه‏السلام :

إنّ أهلَ التَّقوى أيسَرُ أهلِ الدُّنيا مَؤونَةً ، وأكثَرُهُم لكَ مَعونَةً ، تَذكُرُ فيُعِينونَكَ ، وإن نَسِيتَ ذَكَّروكَ ، قَوّالُونَ بأمرِ اللّه ، قَوّامُونَ على أمرِ اللّه ، قَطَعوا مَحَبَّتَهُم بمَحَبهِ رَبهِم ، ووَحَّشوا الدُّنيا لِطاعَةِ مَليكِهِم ، ونَظَروا إلَى اللّه عز و جل وإلى مَحَبَّتِهِ بِقُلوبهِم ، وعَلِموا أنّ ذلكَ هُو المَنظورُ إلَيهِ ، لِعَظيمِ شَأنِهِ .

امام باقر صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

تقواپيشگان كم خرج و كم زحمت‏ترين مردم دنيايند و كمك كارترين آنان به تو . تذكّر(شان) مى‏دهى ياريت مى‏دهند ، فراموش مى‏كنى به يادت مى‏آورند ، پيوسته امر خدا را مى‏گويند و همواره امر خدا را به پا مى‏دارند . براى دوستى خدا ، از هر دوستى و محبّتى دل كنده‏اند و به خاطر طاعت پادشاه خويش از دنيا گريخته‏اند و از صميم دل به خداوند عز و جل و دوستى و محبّت او رو كرده‏اند و دانسته‏اند كه منظور اصلى هموست چون شأن و مرتبى عظيم دارد .

الكافي : 2 / 133 / 16 منتخب ميزان الحكمة : 606
نظرات این حدیث (0)
ارسال نظر برای اين حديث

عنه عليه‏السلام :

كـانَ أميرُ المؤمنينَ عليه‏السلام يـقولُ : إنّ لِأهـلِ التَّقوى عَلاماتٍ يُعرَفونَ بِها : صِدقُ الحَديثِ ، وأداءُ الأمانَةِ ، والوَفاءُ بالعَهدِ ... وقِلَّةُ المُؤاتاةِ لِلنِّساءِ ، وبَذلُ المَعروفِ ، وحُسنُ الخُلقِ ، وسَعَةُ الحِلمِ ، واتِّباعُ العِلمِ فيما يُقَرِّبُ إلَى اللّه عز و جل .

امام باقر عليه‏السلام :

أمـير المؤمنين عليه‏السلام مـى‏فرمود : تـقوا پـيشگان نشانه‏هايى دارند كه با آنها شناخته مى‏شوند : راستگويى ، امانتدارى ، وفاى به عهد ... كم آميختن با زنان ، احسان كردن بيدريغ ، خوش خويى ، بردبارى زياد و پيروى از علمى كه به خداوند عز و جل نزديك مى‏كند .

الخصال : 483 / 56 منتخب ميزان الحكمة : 606
نظرات این حدیث (0)
ارسال نظر برای اين حديث